Εγχείρηση κιρσών κάτω άκρων

Γιατί χρειάζομαι θεραπεία για τους κιρσούς;

Όπως σας εξήγησε ο αγγειοχειρουργός σας, έχετε φλεβικούς κιρσούς στα κάτω άκρα, δηλαδή επιπολής φλέβες που έχουν διογκωθεί εξαιτίας εξασθένησης του τοιχώματος και κακής λειτουργίας των βαλβίδων τους.

Συνήθεις ενδείξεις για να προβούμε σε θεραπευτική επέμβαση των κιρσών είναι:

• Αν το δέρμα της κνήμης σας έχει αλλοιωθεί και γίνει καφέ και σκληρό ή έχει αναπτύξει έκζεμα (δερματίτιδα λόγω στάσεως), ειδικά μάλιστα αν έχουν εμφανιστεί πληγές (άτονα έλκη)
• Αν κάποιος κιρσός έχει αιμορραγήσει
• Αν έχετε παρουσιάσει επεισόδιο θρομβοφλεβίτιδας, δηλαδή σημεία φλεγμονής (με πόνο, ερυθρότητα, θερμότητα και σκληρία) πάνω σε μια φλέβα
• Αν έχετε ενοχλήματα, όπως κάψιμο, φαγούρα ή το αίσθημα ότι η γάμπα είναι βαριά και κουρασμένη
• Αν η εμφάνισή των κιρσών αποτελεί αισθητικό πρόβλημα για σας

Σκοπός της εγχείρησης είναι η μείωση της πίεσης του αίματος μέσα στις φλέβες που βρίσκονται κάτω από το δέρμα. Αφαιρώντας τις χαλασμένες επιπολής φλέβες, επιτυγχάνεται η ομαλή και ανεμπόδιστη επιστροφή του αίματος προς την καρδιά με γειτονικές υγιείς (φυσιολογικές) επιπολής φλέβες (οι οποίες έχουν ήδη αναλάβει το έργο των χαλασμένων), και κυρίως βέβαια με τις εν τω βάθει φλέβες του κάτω άκρου. Η εγχείρηση είναι αποτελεσματική στον έλεγχο των συμπτωμάτων, στην πρόληψη των επιπλοκών των κιρσών καθώς και στην παρεμπόδιση εμφάνισης νέων κιρσών.

Είναι σίγουρο ότι οι κιρσοί δεν μπορούν να υποχωρήσουν από μόνοι τους, με αλοιφές, φάρμακα κλπ, παρά μόνο με θεραπευτική επέμβαση. Γενικά πάντως, μικροί κιρσοί που δεν προκαλούν συμπτώματα δεν είναι απαραίτητο να θεραπευτούν, μπορούν όμως να αντιμετωπιστούν άριστα για αισθητικούς λόγους.

Επιστροφή

Πριν από τη θεραπεία

Πριν από την εγχείρηση γίνεται πλήρης προεγχειρητικός έλεγχος, που συνήθως περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος, ακτινογραφία θώρακα, ηλεκτροκαρδιογράφημα και καρδιολογική εξέταση. Ο έλεγχος αυτός θα γίνει μερικές ημέρες πριν ή κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο. Ενδέχεται επίσης να γίνει υπερηχογράφημα triplex φλεβών του μέλους για χαρτογράφηση των χαλασμένων φλεβών και των επικοινωνιών τους.

Επιστροφή

Κάνοντας εισαγωγή στο νοσοκομείο

Όταν κάνετε την εισαγωγή θα είναι πολύ χρήσιμο να κρατάτε όλα σας τα φάρμακα. Θα καταγραφεί το ιστορικό σας, ενώ αργότερα θα περάσει ο αναισθησιολόγος που θα σας κάνει την αναισθησία και ο αγγειοχειρουργός που θα σας χειρουργήσει. Θα σας ζητηθεί να υπογράψετε ένα έντυπο ότι καταλαβαίνετε γιατί θα υποβληθείτε στην εγχείρηση αυτή, ποιες είναι οι ενδεχόμενες επιπλοκές της και ότι συμφωνείτε να γίνει.

Ο αγγειοχειρουργός θα σας επισκεφθεί πριν από την επέμβαση για να σημαδεύσει τις φλέβες σας με αδιάβροχο μαρκαδόρο. Επιβεβαιώστε ότι όλοι οι κιρσοί έχουν σημαδευτεί.

Επιστροφή

Η αναισθησία

Το πρώτο μέρος της επέμβασης είναι η χορήγηση αναισθησίας. Θα μπει ένας μικρός φλεβοκαθετήρας σε μια φλέβα του χεριού σας και θα συνδεθεί ορός ώστε να παίρνετε υγρά στη διάρκεια της επέμβασης και λίγο μετά απ’ αυτήν μέχρι να μπορείτε να πιείτε υγρά μόνοι σας.

Συνήθως γίνεται γενική αναισθησία (θα κοιμηθείτε σε λίγα δευτερόλεπτα μετά την ένεση του αναισθητικού), όμως μερικές φορές μπορεί να προτιμηθεί περιοχική (δηλαδή, επισκληρίδιος ή ραχιαία) αναισθησία, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί διογκωτική [tumescent] τοπική αναισθησία ή απλή τοπική αναισθησία.

Επιστροφή

Οι επεμβάσεις θεραπείας των κιρσών

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι θεραπείας των κιρσών και η καθεμία έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της. Είναι σημαντικό να επιλεγεί η σωστή μέθοδος για την περίπτωσή σας, επειδή διαφορετικές φλέβες απαντούν καλύτερα σε διαφορετική μέθοδο. Έτσι, η επέμβαση μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο ανάλογα με το μέγεθος και την έκταση των κιρσών, καθώς και με τις θέσεις στις οποίες εντοπίζονται οι χαλασμένες φλεβικές βαλβίδες.

Συνήθως το πρόβλημα εντοπίζεται στη μείζονα σαφηνή φλέβα, που είναι η μακριά επιπολής (επιφανειακή) φλέβα η οποία διατρέχει στην έσω επιφάνεια του κάτω μέλους. Για εκρίζωση [stripping] της μείζονος σαφηνούς φλέβας γίνεται μια τομή μήκους 3-4 εκατοστών στην πτυχή του δέρματος στη βουβωνική χώρα. Εκεί δένεται και διαιρείται η μείζων σαφηνής φλέβα κοντά στη συμβολή της με τη κοινή μηριαία φλέβα. Στη συνέχεια η σαφηνής φλέβα εκριζώνεται με ένα ειδικό σύρμα [stripper] που περνιέται μέσα στον αυλό της συνήθως μέχρι λίγο κάτω από το γόνατο με τη βοήθεια μιας τομής στο σημείο αυτό. Με τον τρόπο αυτό αφαιρείται η υπεύθυνη φλέβα για τη δημιουργία των κιρσών. Λιγότερο συχνά, όταν υπεύθυνη είναι η ελάσσων σαφηνής φλέβα, γίνεται μια τομή μήκους 3 εκατοστών οριζόντια πίσω από το γόνατο, όπου δένεται και διαιρείται αυτή η φλέβα κοντά στη συμβολή της με την ιγνυακή φλέβα.

Επίσης, γίνονται φλεβεκτομές ή κιρσεκτομές, δηλαδή αφαιρούνται οι ορατοί κιρσοί με μικροτομές (ήτοι, με πολύ μικρές τομές μήκους ελαχίστων χιλιοστών) σε αποστάσεις λίγων εκατοστών μεταξύ τους. Οι μικρές τομές γενικά δεν χρειάζονται ράμματα αφού επουλώνονται πολύ καλά μόνες τους. Οι μεγαλύτερες τομές ράβονται με Nylon ή με απορροφήσιμα ράμματα. Τέλος, τοποθετείται έκκεντρη συμπιεστική επίδεση στο μέλος από τα δάκτυλα μέχρι τη βουβωνική περιοχή και επιπλέον κάλτσα αντιεμβολισμού ριζομηρίου.

Οι επεμβάσεις αυτές μπορεί να ακούγονται επώδυνες, όμως είναι πολύ καλά ανεκτές. Στις περισσότερες περιπτώσεις μάλιστα, εγγυούμαστε ότι δεν θα χρειαστείτε παυσίπονα μετά την επέμβαση με την τεχνική που χρησιμοποιούμε.

Επέμβαση κιρσών με θερμική κατάλυση της μείζονος σαφηνούς φλέβας με laser ή RF

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, εφαρμόζονται και νέες χειρουργικές μέθοδοι για τη θεραπεία των κιρσών του κάτω άκρου, που είναι μεν λιγότερο επεμβατικές, αλλά επίσης απαιτούν χειρουργικές τομές για να αφαιρεθούν οι κιρσοί. Η διαφορά τους είναι ότι δεν εκριζώνεται η σαφηνής φλέβα, αλλά με τη χορήγηση θερμικής ενέργειας απευθείας στο εσωτερικό της τοίχωμα διαμέσου εύκαμπτου καθετήρα (που τοποθετείται μέσα στη φλέβα) γίνεται θερμική κατάλυσή της [thermal ablation]. Το αποτέλεσμα είναι η ανάπτυξη ίνωσης, δηλαδή αντικατάσταση της φλέβας από ουλώδη συνδετικό ιστό, και η απορρόφησή της τελικά από τον οργανισμό.

Τεχνικές θερμικής κατάλυσης είναι η σύγκλειση με ραδιοσυχνότητες [radiofrequency closure, RFC] και η θεραπεία με ενδοφλεβικό λέιζερ [endovenous laser therapy, EVLT]. Αυτές οι τεχνικές είναι εφικτές χωρίς γενική αναισθησία, όμως απαιτούν χορήγηση τοπικής διογκωτικής [tumescent] αναισθησίας. Βεβαίως, και στις περιπτώσεις θερμικής κατάλυσης απαιτούνται φλεβεκτομές (κιρσεκτομές) με μικροτομές και γίνεται τοποθέτηση πιεστικής επίδεσης στο μέλος από τα δάκτυλα μέχρι τη βουβωνική περιοχή. Κάποιοι περιορισμοί που υπάρχουν πρέπει να εξηγούνται λεπτομερώς στους ασθενείς πριν επιλεγεί η θερμική κατάλυση ως μέθοδος θεραπείας.

Μια άλλη λιγότερο επεμβατική μέθοδος είναι η “χημική κατάλυση [chemical ablation]” της σαφηνούς φλέβας, δηλαδή σκληροθεραπεία με αφρό του στελέχους της σαφηνούς φλέβας υπό καθοδήγηση με υπερήχους, που μπορεί να μην απαιτεί καν τοπική αναισθησία. Η ένεση του σκληρυντικού ερεθίζει το εσωτερικό της φλέβας με αποτέλεσμα τα τοιχώματα της φλέβας να κολλήσουν μεταξύ τους και να μην κυκλοφορεί αίμα μέσα στην καταλυθείσα φλέβα. Αυτή η διεργασία προκαλεί την αντικατάσταση της φλέβας από ουλώδη συνδετικό ιστό, και τελικά απορρόφησή της από τον οργανισμό σε λίγους μήνες. Όμως έχει ακόμη λιγότερες ενδείξεις και όχι ισάξια αποτελέσματα με τις προαναφερθείσες τεχνικές.

Μια νεότερη μέθοδος, που ονομάζεται Clarivein^®, ουσιαστικά χρησιμοποιείται για ενίσχυση του αποτελέσματος της σκληροθεραπείας με μηχανική υποβοήθηση (φαρμακομηχανική σκληροθεραπεία). Περιλαμβάνει την εισαγωγή μέσα στη φλέβα ενός περιστρεφόμενου καθετήρα μαζί με το σκληρυντικό φάρμακο, οπότε η περιστροφική κίνηση ερεθίζει το εσωτερικό τοίχωμα της φλέβας και επίσης βοηθά το φάρμακο να απλωθεί σε όλη την έκταση της φλέβας. Είναι ανώδυνη μέθοδος, αλλά όχι καλή για μεγάλους κιρσούς ή για μεγάλα κάτω άκρα.

Ο αγγειοχειρουργός είναι ο μόνος εκπαιδευμένος ιατρός να σας συμβουλεύσει ποια είναι η καλύτερη μέθοδος θεραπείας για τη δική σας περίπτωση.

Επιστροφή

Μετά την εγχείρηση κιρσών

Μετά την εγχείρηση θα μείνετε στο χώρο ανάνηψης του χειρουργείου μέχρι να ξυπνήσετε καλά (εάν σας έχει χορηγηθεί γενική αναισθησία ή καταστολή) πριν μεταφερθείτε στο κρεβάτι σας.

Στο χειρουργημένο μέλος θα έχει τοποθετηθεί κάλτσα αντιεμβολισμού ριζομηρίου. Μπορεί να αισθάνεστε λίγο τσούξιμο ή κάψιμο σε ορισμένα σημεία στο χειρουργημένο μέλος, αλλά όχι ιδιαίτερο πόνο. Είναι σπάνιο να έχετε ναυτία ή τάση για εμετό. Βαθμιαία θα μπορείτε να αρχίσετε να πίνετε υγρά και να φάτε λίγες ώρες μετά.

Θα σας ενθαρρύνουμε να σηκωθείτε το πολύ εντός 3ώρου μετά την εγχείρηση και να περπατήσετε κανονικά. Τότε συνήθως σας δίνουμε εξιτήριο.

Μετά την αφαίρεση των χαλασμένων επιφανειακών φλεβών, το αίμα επιστρέφει στην καρδιά με τις εν τω βάθει φλέβες πιο αποτελεσματικά απ’ ότι πριν την εγχείρηση.

Επιστροφή

Υπάρχουν επιπλοκές;

Οι επιπλοκές είναι ασυνήθιστες μετά από εγχείρηση κιρσών κάτω άκρων.

• Μερικές από τις μικρότερες τομές μπορεί να αιμορραγήσουν λίγο τις πρώτες 24-48 ώρες. Αυτό ελέγχεται εύκολα με τη συμπίεση από τον επίδεσμο ή την κάλτσα
• Είναι σχεδόν αναπόφευκτο να συμβεί κάποιου βαθμού μελάνιασμα (εκχύμωση) συνήθως στη μέσα πλευρά του μηρού, που θα περάσει εντελώς τις επόμενες εβδομάδες
• Αναπνευστικές λοιμώξεις είναι εξαιρετικά σπάνιες μετά από εγχείρηση κιρσών. Βέβαια, είναι δυνατόν να συμβούν μετά από οποιαδήποτε εγχείρηση, ειδικά σε καπνιστές, και να χρειαστούν αντιβιοτικά ή φυσικοθεραπεία
• Λοίμωξη τραύματος της βουβωνικής περιοχής μπορεί να συμβεί, ιδίως σε άτομα με κοιλιακή παχυσαρκία ή ενεργό άτονο έλκος, αλλά δεν είναι σοβαρή και υποχωρεί με αντιβιοτικά
• Βλάβη δερματικού νεύρου είναι εξαιρετικά σπάνια με τις βελτιωμένες τεχνικές που χρησιμοποιούμε σήμερα. Αν συμβεί, το προκαλούμενο ενόχλημα (μειωμένη αισθητικότητα ή μούδιασμα σε μια περιοχή του δέρματος) μπορεί να είναι πολύ αισθητό στην αρχή, αλλά λιγοστεύει με τον καιρό και συνήθως παύει να απασχολεί
• Φλεβική θρόμβωση (των εν τω βάθει φλεβών) είναι πολύ σπάνια με τα μέτρα θρομβοπροφύλαξης που λαμβάνουμε σήμερα, και ιδίως με την ενωρίς κινητοποίηση μετά την εγχείρηση
• Εμφάνιση νέων κιρσών μετά από σωστή εγχείρηση μπορεί να συμβεί στο 25-35% των ασθενών σε διάστημα δεκαετίας. Μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί νέα θεραπεία
• Εμφάνιση κάποιων νέων ευρυαγγειών δεν είναι σπάνια μετά από εγχείρηση κιρσών κάτω άκρων

Επιστροφή

Πηγαίνοντας στο σπίτι

Εξιτήριο παίρνετε συνήθως λίγες ώρες μετά την επέμβαση.

Η κάλτσα θα σας βοηθά να αισθάνεστε το μέλος πιο άνετο. Ο αγγειοχειρουργός θα σας πει για πόσο καιρό να τη φοράτε. Επίσης θα σας συστήσει να βαδίζετε καθημερινά για τουλάχιστον 1 ώρα, να αποφεύγετε την ορθοστασία και να διατηρείτε το χειρουργημένο μέλος σε οριζόντια ή ανάρροπη θέση όταν δεν βαδίζετε. Θα σας δώσει οδηγίες για το πότε μπορείτε να βρέξετε τα χειρουργικά τραύματα, πότε να αφαιρεθούν τα ράμματα (αν δεν είναι απορροφήσιμα) και πότε να επιστρέψετε στην εργασία σας.

Το χειρουργημένο μέλος μπορεί να σας ενοχλεί λίγο αφού πάτε στο σπίτι. Το ενόχλημα αυτό οφείλεται στη φλεγμονώδη αντίδραση του αίματος με τους ιστούς και σταδιακά υποχωρεί. Με τις τεχνικές που χρησιμοποιούμε σήμερα είναι απίθανο να χρειαστείτε έστω και απλά παυσίπονα (ακόμη και σε εκρίζωση της μείζονος σαφηνούς φλέβας).

Επιστροφή

Μπορεί να συμβεί ζημιά αφαιρώντας αυτές τις άσχημες φλέβες;

Οι κιρσοί και οι ευρυαγγείες είναι χαλασμένες φλέβες που δεν λειτουργούν. Η αφαίρεσή τους όχι μόνο δεν βλάπτει, αλλά στην πραγματικότητα βελτιώνει την κυκλοφορία των υπολοίπων φλεβών τοπικά. Από τη στιγμή που δημιουργήθηκαν κιρσοί ή ευρυαγγείες, οι γειτονικές υγιείς φλέβες έχουν αναλάβει το έργο τους, δηλαδή να επιστρέφουν το αίμα προς την καρδιά.

Επιστροφή

Πώς μπορώ να βοηθήσω τον εαυτό μου;

Αφού πάτε στο σπίτι, προσπαθήστε να επιστρέψετε στη φυσιολογική σας δραστηριότητα το συντομότερο δυνατόν. Όσο πιο πολλή άσκηση κάνετε τόσο περισσότερο μπορεί να σας ενοχλεί το χειρουργημένο μέλος αρχικά, όμως τόσο πιο γρήγορα θα επανέλθει στο φυσιολογικό.

Αυξήστε τη σωματική άσκηση και μειώστε το βάρος σας.

Επιστροφή